ကလိမ် สวาด

 

สวาด หรือภาษาถิ่นทางภาคใต้เรียกว่า หวาด หรือ ตามั้ด มะกาเลิง ชื่อวิทยาศาสตร์: Caesalpinia bonduc เป็นไม้เลื้อย พบทั่วไปในเขตร้อน ประเทศไทยพบมากตามป่าละเมาะใกล้ทะเล

ลักษณะลำต้นและกิ่งก้านของเถาสวาดมีหนามแหลมอยู่ทั่วไป เลื้อยพันต้นไม้อื่นโดยใช้หนามช่วยประคอง ใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ขนาดใหญ่ ยาว 30-50 ซม. มีดอกสีเหลือง เป็นช่อยาว 15-25 ซม. ออกดอกตรงกิ่งเหนือซอกใบขึ้นไปเล็กน้อย มีช่อเดี่ยวหรืออาจแตกแขนงบ้าง ก้านช่อยาวและมีหนาม ผลเป็นฝักรูปรี หรือขอบขนานแกมรูปรี มีขนยาวแหลมแข็งคล้ายหนามตามเปลือก แต่ละฝักมี 2 เมล็ด เมล็ดกลมเปลือกแข็ง เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2 ซม. สีเทาแกมเขียว ซึ่งเป็นสีที่เรียกกันว่าสีสวาด

ใบสวาดมีสรรพคุณเป็นยาขับลม แก้จุกเสียด ผลใช้แก้กระษัย ยอดบดกรองเอาแต่น้ำ แก้ไข้ ถ่ายพยาธิ รากดองกับเหล้าขาวใช้แก้พยาธิ ^[2]ในสมัยก่อน เด็ก ๆ นำมาใช้เล่นหมากเก็บ

ကလိမ်ပင်သည် သင်းဝင်မျိုးတွင် ပါဝင်ပြီး နွယ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ဥယျာဉ် အရံအတား အဖြစ် ခြံဘေး၌ စိုက်လေ့ ရှိကြသည်။ တော၌လည်း အလိုအလျောက် ပေါက်ရောက်လေ့ ရှိသည်။ မြားပစ်၍ မဝင်နိုင်အောင် ဆူးများသည်။ ထိုသို့ ရှုပ်ထွေးသော အပင်မျိုးကို အစွဲပြု၍ ရှုပ်ထွေးသောလူကို ကလိမ်ခြုံဟု ခေါ်လေ့ ရှိကြသည်။ လက်တင် အမည်မှာ Caesalpinia crista ဖြစ်သည်။^[၁]